Στις 15 Ιουνίου κάθε χρόνο γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Γονιμότητας με πρωτοβουλία της Assisted Conception Taskforce (ACT). Στόχος της εορτής είναι η ενημέρωση του κοινού σχετικά με την υπογονιμότητα των ζευγαριών .

Τα στατιστικά στοιχεία για την Ελλάδα δείχνουν ότι :

• Το ιατρικό πρόβλημα της υπογονιμότητας φθάνει το ποσοστό 18-20% και αποτελεί από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
• Τα υπογόνιμα ζευγάρια είναι 350.000 το χρόνο
• Κάθε χρόνο έχουμε περίπου 150.000 αμβλώσεις, ποσοστό που έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια λόγω της ενημέρωσης και των προληπτικών μέτρων που λαμβάνονται για ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες.
• Τα ποσοστά των παλίνδρομων κυήσεων έχουν αυξηθεί και πλησιάζουν κατά μέσο όρο το 22%. Οι παλίνδρομες κυήσεις οφείλονται σε γενετικά αίτια, σε χρωματοσωματικές διαταραχές, ενδοκρινολογικές διαταραχές, στις περιβαλλοντικές συνθήκες, στις διοξίνες, στο κάπνισμα, το αλκοόλ, στα κινητά τηλέφωνα και τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας.

Η υπογονιμότητα δεν είναι μόνο γυναικεία υπόθεση. Υπολογίζεται πως στο 40-50% των υπογόνιμων ζευγαριών το πρόβλημα εντοπίζεται στον άντρα αποκλειστικά ή και σε συνδυασμό με αναπαραγωγικά προβλήματα και της συντρόφου του, αν και μερικοί άντρες, ακόμη και σήμερα, αμφισβητούν σθεναρά την πιθανή συμμετοχή τους στο πρόβλημα της γονιμότητας.

Αν και οι περισσότεροι πιστεύουν ότι τα χρόνια δεν μετρούν στους άντρες παρά μόνο στις γυναίκες, αυτό δεν είναι απόλυτα ακριβές. Οι παράμετροι του σπέρματος μειώνονται με τα χρόνια και μελέτες από τράπεζες σπέρματος έχουν δείξει ότι, μετά τα 40 έτη, η μείωση είναι αισθητή. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι ένας άντρας στα 50 ή 60 δεν μπορεί να γονιμοποιήσει, αλλά σίγουρα θα είναι πιο δύσκολη η σύλληψη.

Εκτός όμως από την ηλικία, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τη γονιμότητα ενός άντρα. Ειδικότερα :

• Ύπνος

ο λίγος ύπνος (κάτω των έξι ωρών), όσο και ο πολύς (άνω των εννέα ωρών) σχετίζεται με μειωμένη κατά 42% πιθανότητα ο άντρας να είναι σε θέση να κάνει παιδί, σε σχέση με όσους κοιμούνται οκτώ ώρες.

• Παχυσαρκία
  
  Το αυξημένο σωματικό βάρος και η παχυσαρκία  επηρεάζουν αρνητικά τις παραμέτρους του σπέρματος. Πιθανοί λόγοι, η επίδραση του λίπους σε μία σειρά από ορμόνες και πεπτίδια, όπως η διαταραχή της σχέσης ανδρογόνων/οιστρογόνων.
• Κάπνισμα

Ο καπνός αλλά και τα προϊόντα της καύσης του λευκού χαρτιού που τον περικλείει έχουν βλαπτική επίδραση στη γονιμότητα ενός άντρα.  Στους καπνιστές 20 τσιγάρων ημερησίως και πάνω, έχει βρεθεί ότι τα σπερματοζωάρια δεν μπορούν να «κολλήσουν» πάνω στο ωάριο ακόμη και βλάβες στο DNA έχουν παρατηρηθεί, δηλαδή το γενετικό υλικό. Οι επιπτώσεις είναι πολύ σημαντικότερες στους άντρες που δεν έχουν φυσιολογικές παραμέτρους σπέρματος, αφού το κάπνισμα επιδεινώνει τον αριθμό, την κινητικότητα και τη μορφολογία των σπερματοζωαρίων.

• Διατροφή
  
  Τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την αναπαραγωγική υγεία ενός άντρα. Αντιοξειδωτική δράση έχουν οι πλούσιες τροφές σε
• βιταμίνη Α όπως το τυρί
  • βιταμίνη C όπως τα εσπεριδοειδή
  • βιταμίνη Ε όπως οι ηλιόσποροι
  • ωμέγα 3 λιπαρά όπως τα ψάρια
  • ψευδάργυρο όπως τα στρείδια
  • φολικό οξύ όπως το μπρόκολο
• Συμπληρώματα άγνωστης προέλευσης και αναβολικά
  
  Τα συμπληρώματα, πολλές φορές, περιέχουν ουσίες βλαβερές και για τη γονιμότητα και πρέπει να λαμβάνονται μόνο μετά τη σύσταση γιατρού. Επίσης τα αναβολικά και ιδιαίτερα η χορήγηση τεστοστερόνης διακόπτει τη σπερματογένεση και προκαλεί τεράστιες ορμονικές μεταβολές.
• Αύξηση της θερμοκρασίας των όρχεων
  
  Οτιδήποτε διαταράσσει αυτήν τη θερμοκρασιακή διαφορά μπορεί να βλάψει την αντρική γονιμότητα (γι’ αυτό και στα παιδιά που έχουν κρυψορχία, δηλαδή οι όρχεις παραμένουν μέσα στο σώμα, πρέπει να παρέμβουμε νωρίς και να αποκαταστήσουμε τη θέση τους στο όσχεο).

Αρνητικοί παράγοντες είναι:

• η παχυσαρκία,
  • η καθιστική εργασία,
  • τα στενά εσώρουχα, που είτε δεν αποτελούνται αποκλειστικά από βαμβάκι είτε φέρνουν τους όρχεις σε στενή επαφή με το θερμότερο ανθρώπινο σώμα,
  • τα στενά παντελόνια.
• Λοιμώξεις
  
  Η ύπαρξή τους ή οι φλεγμονές των γεννητικών οργάνων όπως προστατίτιδα και επιδιδυμίτιδα που είναι δυνατόν να προκαλέσουν ,έχουν ως αποτέλεσμα την αλλαγή στην ποιότητα του σπέρματος.
• Κιρσοκήλη

Η κιρσοκήλη είναι ένα πολύ συχνό αίτιο αντρικής υπογονιμότητας και μάλιστα ύπουλο, αφού δεν δίνει συμπτώματα. Πρόκειται για διάταση και ανεπάρκεια των φλεβών των όρχεων (αντίστοιχο με τους κιρσούς στα κάτω άκρα), με αποτέλεσμα διαταραχή στη λειτουργία των όρχεων.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το Σωματείο Υποστήριξης Γονιμότητας <<ΚΥΒΕΛΗ>>.