Η 12η Οκτωβρίου καθιερώθηκε ως «Παγκόσμια Ημέρα κατά της Αρθρίτιδας» το 1996, από τη Διεθνή Ένωση Ρευματολογίας και Αρθρίτιδας.

Κάθε φλεγμονή της άρθρωσης (ανεξαρτήτως αιτιολογίας) καλείται αρθρίτιδα . Η αρθρίτδα σε γενικές γραμμές μπορεί να είναι φλεγμονώδης (ρευματοειδής. ψωριασική, ουρική, αντιδραστική κ.α.) εκφυλιστική (οστεοαρθρίτιδα κ.α.), τραυματικη, σηπτική (μικροβιακή, ιογενής, μυκητιασική κ.α..

 

Η αρθρίτιδα αναφέρεται συχνά ως μία μόνο ασθένεια. Στην πραγματικότητα όμως, είναι ένας όρος που αναφέρεται σε περισσότερες από 100 ιατρικές παθήσεις που επηρεάζουν το μυοσκελετικό σύστημα, ειδικά τις αρθρώσεις όπου συναντώνται δύο ή περισσότερα οστά. Σε μερικές μορφές αρθρίτιδας επηρεάζονται επίσης και οι ιστοί στο εξωτερικό της άρθρωσης.

 

Ποιοι επηρεάζονται;

 

• Στην Ευρώπη πάνω από 100 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από κάποιο είδος αρθρίτιδας/ρευματικής πάθησης. Για παράδειγμα στη Γερμανία υπάρχουν πάνω από πέντε εκατομμύρια άνθρωποι με σοβαρής μορφής οστεοαρθρίτιδα και άλλα δύο εκατομμύρια με αρθρίτιδα ή άλλη φλεγμονώδη πάθηση των αρθρώσεων και της σπονδυλικής στήλης.
• Στην Ευρώπη υποφέρουν από αρθρίτιδα/ρευματικές παθήσεις περισσότεροι άνθρωποι παρά από οποιανδήποτε άλλη χρόνια πάθηση.
• Οποιοσδήποτε μπορεί να προσβληθεί από αρθρίτιδα και όχι μόνο ενήλικες. Ένα παιδί στα χίλια υποφέρει από αρθρίτιδα.

Μπορεί να προληφθεί;

• Στις ΗΠΑ, οι μυοσκελετικές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της αρθρίτιδας, στοιχίζουν σχεδόν 86,2 δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο σε άμεσα έξοδα (χαμένοι μισθοί και παραγωγή) και είναι υπεύθυνες για περισσότερες από επτά εκατομμύρια επισκέψεις σε γιατρό το χρόνο.
• Στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες, κάθε τέταρτη επίσκεψη σε γιατρό σχετίζεται με αρθρίτιδα/ρευματικές παθήσεις.
• Στις ΗΠΑ, Καναδά, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία και Αυστραλία, το ετήσιο κόστος για τις μυοσκελετικές παθήσεις υπολογίζεται μεταξύ 1-2,5% του Εθνικού ακαθάριστου προϊόντος της κάθε χώρας.

Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην υγεία των εργαζομένων με ρευματικές παθήσεις

 

• Οι Έλληνες στον ιδιωτικό τομέα δουλεύουν περισσότερο από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους και αποφεύγουν τις αναρρωτικές άδειες
• Η οικονομική κρίση και η πρόωρη συνταξιοδότηση επηρεάζουν δυσμενώς την υγεία
• 15’ άσκηση την ημέρα ή 90’ την εβδομάδα βοηθούν στη διατήρηση της κινητικότητας

Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι το 27% του πληθυσμού υποφέρει από κάποια ρευματική ή μυοσκελετική πάθηση, συμπεριλαμβανομένης της οσφυαλγίας, του πόνου στον αυχένα, των διαταραχών των άνω άκρων και των φλεγμονών των αρθρώσεων.

Οι επιπτώσεις της ασθένειας μπορεί να δυσχεράνουν την ολοκλήρωση καθημερινών εργασιών, ωθώντας αρκετούς ανθρώπους να αφήσουν την εργασία τους ή ακόμη και τις καθημερινές ασχολίες  τους.

Η οικονομική κρίση προκαλεί πιέσεις στους έλληνες εργοδότες και εργαζόμενους. Οι μελέτες έχουν δείξει ότι οι Έλληνες δουλεύουν περισσότερες ώρες σε σχέση με τους ευρωπαίους, γεγονός που μπορεί να αποβεί επιζήμιο για την υγεία, την ασφάλεια και την ευημερία τους.

Παράλληλα, η Ελλάδα έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα που αναφέρουν αναρρωτικές άδειες που σχετίζονται με προβλήματα υγείας. Μόνο το 14% αναφέρει απουσία λόγω προβλημάτων υγείας με τον ευρωπαϊκό μέσον όρο να ξεπερνά το 22%. Ένας λόγος για το χαμηλό ποσοστό απουσιών είναι ο φόβος των εργαζομένων να μη χάσουν τη δουλειά τους σε περίπτωση που δηλώσουν ασθένεια. Με τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, πολλοί διακινδυνεύουν την υγεία τους και συνεχίζουν να εργάζονται σε ακατάλληλο χώρο εργασίας.

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, η πρόωρη συνταξιοδότηση επηρεάζει δυσμενώς την υγεία του ελληνικού πληθυσμού και μπορεί να αυξήσει τη θνησιμότητα. Όσοι συνταξιοδοτήθηκαν πρόωρα είχαν χειρότερη εξέλιξη της υγείας τους από εκείνους που συνέχισαν να εργάζονται.

 

Οι ρευματικές και οι μυοσκελετικές παθήσεις, όπως η οσφυαλγία, το αυχενικό σύνδρομο και οι φλεγμονώδεις αρθρίτιδες (ρευματοειδής αρθρίτιδα, αγκυλοποιητική, ψωριασική αρθρίτιδα) καθώς και η οστεοαρθρίτιδα, επηρεάζουν τους Έλληνες περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο χρόνιο πρόβλημα υγείας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ελληνικής Ρευματολογικής Εταιρείας, στην Ελλάδα ζουν περίπου 100.000 ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα με το 25% να σταματά να εργάζεται σε διάστημα 5 ετών. Επίσης υπάρχουν 25.000 ασθενείς, στην πλειοψηφία τους νεαροί άνδρες, με αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα ενώ περισσότερα από 2.000.000 άτομα της τρίτης ηλικίας υποφέρουν από οστεοαρθρίτιδα.

Τρεις από τις πιο συνήθεις μορφές αρθρίτιδας είναι:

1. Οστεοαρθρίτιδα (Osteoarthritis) 
Οστεοαρθρίτιδα προκαλείται όταν μια άρθρωση μεταξύ δύο οστών υφίσταται φθορά. Σε μια υγιή άρθρωση, τα άκρα των οστών καλύπτονται από ένα λείο στρώμα χόνδρου. Ο χόνδρος σταματά το τρίψιμο των οστών μεταξύ τους και βοηθά στην ομαλή κίνηση της άρθρωσης. Ο χόνδρος προστατεύει επίσης τα οστά. Στην οστεοαρθρίτιδα, ο χόνδρος παθαίνει βλάβη πράγμα που μπορεί να είναι το αποτέλεσμα τραυματισμού ή κατάγματος, ή του να είναι κάποιος υπέρβαρος ή/και κληρονομικών παραγόντων.
2. Ρευματοειδής Αρθρίτιδα (Rheumatoid Arthritis) 
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα (RA) είναι μια ασθένεια που προκαλεί φλεγμονή των αρθρώσεων, συνήθως στα χέρια, πόδια και γόνατα. Μπορεί επίσης να επηρεάζει άλλα όργανα στο σώμα. Το RA είναι αυτοάνοσο νόσημα. Είναι δηλαδή μια ασθένεια στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα ενός ατόμου προσβάλλει τους ιστούς που περιβάλλουν την άρθρωση. Αυτό προκαλεί φλεγμονή και οδηγεί σε πρήξιμο, πόνο και δυσκαμψία των επηρεαζόμενων αρθρώσεων. Η επίμονη φλεγμονή βλάπτει το χόνδρο και το οστό και μπορεί να οδηγήσει σε παραμόρφωση της άρθρωσης.
3. Ποδάγρα [Ουρική Αρθρίτιδα] (Gout) 
Ποδάγρα προκαλείται όταν σχηματίζονται μικροσκοπικά κρύσταλλα ουρικού οξέος στις αρθρώσεις. Αυτό προκαλεί ερεθισμό και φλεγμονή των ιστών. Επηρεάζει πρώτα συνήθως την άρθρωση του μεγάλου δακτύλου του ποδιού, αλλά μπορεί να προχωρήσει στα γόνατα, τους αστραγάλους και τα χέρια. Προσβολές μπορούν να εμφανιστούν πολύ γρήγορα και, αν δεν γίνει θεραπεία, ενδέχεται να διαρκέσουν για μια εβδομάδα. Χωρίς σωστή διαχείριση οι προσβολές μπορούν να συμβαίνουν συχνότερα και να διαρκούν περισσότερο.

Συμπτώματα :

 

• Πόνο ή πρήξιμο γύρω από τις αρθρώσεις
• Πόνο στα γόνατα ή τα ισχία (γοφούς) όταν ανεβαίνετε σκάλες ή περπατάτε
• Δυσκαμψία στις αρθρώσεις νωρίς το πρωί
• Δυσκολία στο ντύσιμο π.χ. δένοντας κορδόνια παπουτσιών ή κουμπώνοντας κουμπιά
• Δυσκολία μπαίνοντας και βγαίνοντας από αυτοκίνητα
• Κόπωση
• Μυϊκή αδυναμία
• Απώλεια κίνησης ή κινητικότητας
• Ένα γενικό αίσθημα αδιαθεσίας
• Απώλεια βάρους
• Ήπιο πυρετό ή νυχτερινούς ιδρώτες
• Δερματικά ερυθήματα 
Αυτά τα συμπτώματα δεν είναι ειδικά της αρθρίτιδας, ωστόσο, και μπορούν να προκληθούν από άλλες ασθένειες. Αυτά τα συμπτώματα δεν είναι παρόντα σε όλους τους τύπους αρθρίτιδας.

Πώς μπορείτε να βοηθήσετε τον εαυτό σας;

Είναι σημαντικό να αναλάβετε ενεργό ρόλο στην κατανόηση και αντιμετώπιση της πάθησής σας. Ο ακόλουθος κατάλογος σημείων ελέγχου θα σας βοηθήσει να αρχίσετε τα πρώτα βήματα για να καταφέρετε να ζείτε καλά με την αρθρίτιδά σας.

1. Αναλάβετε τον έλεγχο γνωρίζοντας την ασθένειά σας – μάθετε ποιον τύπο έχετε και ανακαλύψτε έπειτα τους καλύτερους τρόπους να βελτιώσετε την κατάστασή σας
   
   2. Μην καθυστερείτε, δείτε το γιατρό σας
2. Μάθετε σχετικά με τις επιλογές θεραπείας σας
3. Βρείτε νέους τρόπους να παραμείνετε δραστήριοι – η τακτική άσκηση βοηθά στην ανάπτυξη και διατήρηση υγιών 
οστών, μυών και αρθρώσεων. Π.χ. περπάτημα
4. Μάθετε τεχνικές για να σας βοηθούν να διαχειρίζεστε τον πόνο σας – μιλήστε στο γιατρό σας για τη διαχείριση του 
πόνου σας, αυτό μπορεί να περιλαμβάνει άλλους τομείς εκτός από φάρμακα – Φυσιοθεραπεία (μια θεραπεία που μπορεί να βοηθήσει με την κινητικότητα και την ανεξαρτησία) και Υδροθεραπεία (άσκηση σε ζεστό νερό), που μπορούν να σας βοηθήσουν.
5. Αποδεχθείτε τα συναισθήματά σας και ζητήστε υποστήριξη
6. Κάνετε επιλογές τροφών που «μετρούν» – ακολουθείτε μια υγιεινή ισορροπημένη διατροφή για να διατηρείτε το βάρος σας σε φυσιολογικά επίπεδα σε σχέση με το ύψος σας
7. Ισορροπήστε τη ζωή σας – όταν έχετε αρθρίτιδα, χρειάζεται να βρείτε τη σωστή ισορροπία μεταξύ της εργασίας, 
της δραστηριότητας και της ανάπαυσης. Να είστε ευέλικτοι – αν έχετε μια άσχημη ημέρα, αλλάξτε τα σχέδιά σας. Βρείτε νέες δραστηριότητες που μπορείτε να κάνετε με την αρθρίτιδά σας που θα σας δώσουν ικανοποίηση. Π.χ. χορός και ελαφρά άσκηση
8. Διαχείριση άγχους (στρες) και χαλάρωση – Αναγνωρίστε το πότε σας πιάνει άγχος. Βρείτε δραστηριότητες που θα ανακουφίζουν το άγχος – μάθετε τεχνικές χαλάρωσης όπως ο διαλογισμός. Αφήστε κάποιο ελεύθερο χρόνο για να χαλαρώνετε π.χ. ένα αγαπημένο μέρος στον κήπο 

 

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε :

• Ελληνική Ρευματολογική Εταιρεία& Επαγγελματική Ένωση Ρευματολόγων Ελλάδας http://www.ere.gr/
• Αντιρευματικός Σύνδεσμος Κύπρου http://www.rheumatism.org.cy/
• Ελληνική Εταιρεία Αντιρευματικού Αγώνα http://www.arthritis.org.gr/