Κάθε χρόνο στις 12 Μαΐου γιορτάζουμε με πρωτοβουλία του Διεθνούς Συμβουλίου Αδελφών Νοσοκόμων την Διεθνή Ημέρα Αδελφών Νοσοκόμων. Η συγκεκριμένη εορτή έχει ως στόχο να μας υπενθυμίσει την βαρυσήμαντη σημασία του επαγγέλματος της νοσηλευτικής. Το 1820 εκείνης της ημέρας γεννήθηκε επίσης η Φλόρενς Νάιτινγκεϊλ, η αγγλοϊταλίδα φιλάνθρωπος , η οποία θεωρείται η ιδρύτρια της σύγχρονης νοσηλευτικής.

Η νοσηλευτική υποτιμάται δεόντως σήμερα και επίσης δεν πληρώνεται όσο θα έπρεπε σύμφωνα με την αξία που κατέχει.

Στην χώρα μας η κρίσιμη κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σήμερα στον χώρο της υγείας με τις δραματικές ελλείψεις πόρων και ανθρώπινου δυναμικού, τους εξαντλητικούς ρυθμούς εργασίας, έχει οδηγήσει το νοσηλευτικό προσωπικό στα όρια κατάρρευσης του. Το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης αυξάνεται σε όλο τον κόσμο, επιβαρύνοντας τα συστήματα υγείας και την παγκόσμια κοινότητα.

Οι Νοσηλευτές, ως ο μεγαλύτερος επαγγελματικός φορέας στον τομέα της υγείας, έχουν την εμπειρία και την γνώση που θα οδηγήσει σε βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας, στην παροχή ποιοτικής φροντίδας και στην επίτευξη βέλτιστων θεραπευτικών παρεμβάσεων στους ασθενείς και στο γενικό πληθυσμό.

Ο ρόλος των νοσηλευτών πολυεπίπεδος και πολυδιάστατος στην κοινότητα, στο νοσοκομείο, στην εκπαίδευση. Η νοσηλευτική επιστήμη και πράξη έχει πάντα στο επίκεντρο τον άνθρωπο και δρα πάντα με γνώμονα τις αξίες του ανθρωπισμού.

Στη χάραξη στρατηγικών και πολιτικών Υγείας, οι νοσηλευτές έχουν λόγο και θέση ως ισότιμοι συνεργάτες ,σύμφωνα με τον θεσμικό και επιστημονικό τους ρόλο.

Η υποστελέχωση των υπηρεσιών υγείας σε νοσηλευτικό προσωπικό έχει αρνητικές συνέπειες όχι μόνο στη δυσλειτουργία του συστήματος υγείας αλλά και στην ποιότητα και ασφάλεια των παρεχόμενων υπηρεσιών με δυσμενείς συνέπειες στον ασθενή και στην κοινωνία. Η οικονομική κρίση δεν είναι μόνο οικονομική αλλά και βαθύτατα ανθρωπιστική κρίση.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την Ένωση Νοσηλευτών Ελλάδος.

Η Παγκόσμια Ημέρα Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 8  Μαΐου . Την συγκεκριμένη ημερομηνία γεννήθηκε ο ιδρυτής του Ερυθρού Σταυρού , Ερρίκος Ντυνάν. Η Εθνική Επιτροπή της Τσεχοσλοβακίας  κήρυξε το Πάσχα του 1922 τριήμερη εκεχειρία με στόχο την προώθηση της ειρήνης. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος ξεκίνησε ο εορτασμός για τους δυο οργανισμούς.

Τα ανθρωπιστικά κινήματα , ΕΣ και η ΕΗ έχουν ως στόχο  την ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου σε περιόδους πολέμου και ειρήνης, περιθάλποντας και στηρίζοντας τραυματίες, ασθενείς, ηλικιωμένους, πρόσφυγες, ανθρώπους που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες και γενικά όσους ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Το 1864 με την παρότρυνση της Επιτροπής και με πρωτοβουλία της ελβετικής κυβέρνησης οργανώθηκε μια διεθνής διπλωματική διάσκεψη η οποία ενέκρινε τη Συνθήκη της Γενεύης για τη βελτίωση της τύχης των τραυματιών και των αιχμαλώτων του πολέμου. Η συνθήκη αυτή εδραίωσε την υποχρέωση βοήθειας και θεραπείας προς τους τραυματίες και αρρώστους οποιασδήποτε εθνικότητας καθώς και την ουδετερότητα των στρατιωτικών νοσοκομείων, ασθενοφόρων και υγειονομικού προσωπικού.

Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, μέλος της οικογένειας του Διεθνούς Κινήματος Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής του (10 Ιουνίου 1877), παραμένει σταθερά προσηλωμένος στην προάσπιση των 7 Θεμελιωδών Αρχών του Κινήματος,( Ανθρωπισμός, αμεροληψία, ουδετερότητα, ανεξαρτησία, εθελοντισμός, ενότητα και παγκοσμιότητα). Αυτό επιβεβαιώνει η μακρόχρονη ανθρωπιστική δράση του, μια δράση συνδεδεμένη με την επαγρύπνηση, την αλληλεγγύη, τη φιλαλληλία και συνώνυμη της αφιλοκερδούς προσφοράς και ανιδιοτέλειας. Ο Ερυθρός Σταυρός, εκτός από την περίθαλψη των τραυματιών και την προστασία των αιχμαλώτων πολέμου, ασχολείται και με τους πρόσφυγες. Παρεμβαίνει επίσης και σ’ όλο τον κόσμο, σε περιπτώσεις καταστροφών.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε http://www.redcross.gr/ .

Η 8η Μαΐου έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την Παγκόσμια Οργάνωση Θαλασσαιμίας ως Παγκόσμια Ημέρα Θαλασσαιμίας (  Αναιμίας). Έχει ως στόχο την αφύπνιση και ενθάρρυνση των επιστημόνων σε όλο τον κόσμο για την καλύτερη αντιμετώπιση της ασθένειας, καθώς και την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης σχετικά με τα προβλήματα των θαλασσαιμικών και την προσπάθεια που απαιτείται για την ασφάλεια και την επάρκεια αίματος.

Ο όρος θαλασσαιμία ή μεσογειακή αναιμία (γνωστή παλαιότερα ως αναιμία του Cooley) αναφέρεται σε μια ομάδα γενετικών αιματολογικών διαταραχών που επηρεάζουν την παραγωγή αιμοσφαιρίνης στον οργανισμό, της πρωτεΐνης που μεταφέρει το οξυγόνο από τους πνεύμονες προς τους ιστούς και τα διάφορα όργανα του σώματος.

Η θαλασσαιμία εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα των Μεσογειακών χωρών (Ιταλία, Ελλάδα, Μέση Ανατολή), αλλά και της Νότιας Ασίας και της Αφρικής. Λόγω της συνεχούς μετανάστευσης πληθυσμών από τη μία χώρα στην άλλη, σήμερα δεν υπάρχει ουσιαστικά καμία χώρα στον κόσμο χωρίς θαλασσαιμία.
Όσο αναφορά την Ελλάδα:

• Ένα ποσοστό 5-20% του πληθυσμού στις διάφορες περιοχές της χώρας είναι φορείς του παθολογικού γονιδίου που προκαλεί τη μεσογειακή αναιμία.
• Ποσοστά άνω του 15% έχουν η Θεσσαλία, η Βοιωτία, η Ηλεία και τα Ιόνια νησιά.
• Υπολογίζεται ότι περίπου 3.000 Έλληνες πάσχουν από μεσογειακή αναιμία.

Ορισμένα άτομα είναι φορείς του γονιδίου της θαλασσαιμίας, αλλά δεν εμφανίζουν κάποιο σημαντικό πρόβλημα υγείας που να σχετίζεται με τη διαταραχή αυτή, πλην μιας ελαφράς αναιμίας. Τα άτομα αυτά έχουν το αποκαλούμενο στίγμα μεσογειακής αναιμίας (ελάσσων β θαλασσαιμία).

Από την άλλη , τα βασικότερα συμπτώματα της Μείζον Β – Θαλασσαιμίας είναι τα εξής :

• αναιμία
• διόγκωση του ήπατος και του σπλήνα
• οστικές αλλοιώσεις
• αιμοσιδήρωση
• καθυστέρηση της σωματικής ανάπτυξης

Η βαρύτητα των κλινικών εκδηλώσεων ποικίλλει και σχετίζεται με τη γενετική βλάβη, ενώ συνήθως οι Θαλασσαιμικοί έχουν βαριά κλινική εικόνα και χρειάζονται θεραπεία.

Στην Ενδιάμεση- Θαλασσαιμία τα συμπτώματα είναι αρκετά ηπιότερα αλλά επικρατεί μεγάλη φαινοτυπική και γενετική ετερογένεια (π.χ. συνύπαρξη Α – Θαλασσαιμίας, ήπιες μεταλλάξεις, αυξημένη παραγωγή HbF) .Έτσι π.χ. η αιμοσφαιρινοπάθεια Η    εμπίπτει στο Γενικότερο όρο της Ενδιάμεσης Θαλασσαιμίας και όχι στον όρο Ενδιάμεση Β – Θαλασσαιμία.

Όσο αναφορά την διάγνωση της ασθένειας , αναπτύχθηκε στην Ελλάδα ένα πρόγραμμα πρόληψης σε συνεργασία με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και περιλαμβάνει :

• Ενημέρωση του κοινού από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τη θέσπιση ειδικών μαθημάτων στα σχολεία.

• Ανεύρεση των ετεροζυγωτών (φορέων) σε ειδικά κρατικά διαγνωστικά κέντρα. Η εξέταση γίνεται δωρεάν.
• Προγεννητική διάγνωση στα ζευγάρια υψηλού κινδύνου. Εφαρμόζεται στην Ελλάδα από το 1977 και γινόταν με την ανάλυση του εμβρυϊκού αίματος που λαμβανόταν με αμνιοπαρακέντηση τη 18η-20ή εβδομάδα κύησης. Με τις νέες τεχνικές μελέτης του DNA είναι δυνατή η διάγνωση της θαλασσαιμίας σε πολύ πρώιμα στάδια της εγκυμοσύνης και συγκεκριμένα από τη 10η εβδομάδα. Το είδος του προς εξέταση δείγματος λαμβάνεται με βιοψία τροφοβλάστης μέσω διακοιλιακής παρακέντησης. Η εξέταση είναι ανώδυνη και ακίνδυνη τόσο για την έγκυο όσο και για το έμβρυο.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την Ελληνική Ομοσπονδία Θαλασσαιμίας.

Η Διεθνής Ημέρα Μαιών καθιερώθηκε το 1991 με πρωτοβουλία της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Μαιών (ICM) και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 5 Μαΐου. Στόχος της ημέρας αποτελεί η ανάδειξή της σπουδαιότητας του ρόλου που διαδραματίζει το επάγγελμα της μαίας στην γέννηση ενός παιδιού.

Η μαία ως μητέρα θεά σχετίζεται με τη γέννηση, τη μητρότητα, την ανάπτυξη της βλάστησης και των φυτών, γενικότερα όλης της φύσης. Δεν είναι τυχαίο που δύο μεγάλες γιορτές της μαίας και της μητέρας γιορτάζονται δίπλα – δίπλα, τον ίδιο μήνα, 5 Μαΐου η Γιορτή της Μαίας, 10 Μαΐου η Γιορτή της Μητέρας.

Στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα είναι αλήθεια ότι το Μαιευτικό επάγγελμα βάλλεται από παντού. Εξαιτίας συγκεκριμένων πολιτικών αλλά και επιλογών, σε πολλές περιπτώσεις η Μαία και ο μαιευτής είναι αναγκασμένοι διαρκώς να υπενθυμίζουν την ύπαρξή τους και να διευκρινίζουν το ρόλο τους, όπως αυτός έχει νομικά θεσπιστεί αλλά και καταξιωθεί ιστορικά και κοινωνικά. Μέσα στα ελληνικά δεδομένα της εξίσωσης πραγμάτων που δεν είναι όμοια , της προχειρότητας στην αντιμετώπιση των προβλημάτων αλλά και ιδιαίτερων συμφερόντων, Μαίες και μαιευτές , εδώ και χρόνια καλούνται να λύσουν τα προβλήματα που προκύπτουν από τις ελλείψεις νοσηλευτικού προσωπικού με το να υποχρεώνονται να αναλάβουν καθήκοντα Νοσηλευτή. Μαζί με αυτό, συχνά παρεμποδίζονται στην εκτέλεση των καθηκόντων τους, όπως είναι για παράδειγμα η εκτέλεση του φυσιολογικού τοκετού.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Μαία και ο μαιευτής στην Ελλάδα είναι πολλά με αποτέλεσμα να αυξάνει η επαγγελματική δυσαρέσκεια και απογοήτευση, ιδιαίτερα όταν κανείς παρατηρήσει τις συνθήκες υπό τις οποίες εργάζονται συνάδελφοι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες .Οι μαίες δουλεύουν σκληρά κάθε μέρα ούτως ώστε να εξασφαλίσουν ότι oι γυναίκες και τα μωρά τους λαμβάνουν ποιοτική και αποτελεσματική μαιευτική φροντίδα -τη φροντίδα που τους αξίζει.

Χρειάζεται επιμονή και ευελιξία ώστε να βελτιωθεί η μαιευτική φροντίδα. Οι απαιτήσεις και οι προκλήσεις για την μαία διαφοροποιούνται ανάλογα την κουλτούρα και την κοινωνία . Παράλληλα στοιχεία της μαιευτικής είναι η αγάπη, η ευθύνη , ο αλτρουισμός και η υψηλή αντίληψη του καθήκοντος προς τις έγκυες γυναίκες.
Έτσι, λοιπόν οφείλουμε να σεβόμαστε και να θεωρούμε την μαία σαν δεύτερη μητέρα μας. Οι αρμόδιοι φορείς πρέπει να προσεγγίσουν καλύτερα το επάγγελμα αυτό και να αναγνωρίσουν την αξία του στην σημερινή κοινωνία. Υφίσταται ως λειτούργημα και αποστολή και όχι μόνο ως δουλεία που καλύπτει τις οικονομικές ανάγκες εκείνων που το ασκούν.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε τον Σύλλογο Επιστημόνων Μαιών – Μαιευτών.

Η Παγκόσμια Ημέρα Άσθματος καθιερώθηκε το 1998 από την <<Παγκόσμια Πρωτοβουλία για το Άσθμα >> με την πρωτοβουλία την Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας.Γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 7 Μαΐου και στόχος της ημέρας αποτελεί η ενημέρωση της κοινής γνώμης για την ευρέως διαδεδομένη ασθένεια του αναπνευστικού συστήματος και η βελτίωση των μεθόδων θεραπείας του.

Το άσθμα είναι χρόνια φλεγμονώδης πάθηση του αναπνευστικού συστήματος η οποία προκαλεί παροδική στένωση των βρόγχων με αποτέλεσμα να εμφανίζεται δύσπνοια. Η στένωση των βρόγχων, που μπορεί να εμφανισθεί μετά από έκθεση σε πολλά και διαφορετικά ερεθίσματα, οφείλεται τόσο σε βρογχόσπασμο (σπασμό των λείων μυών που περιβάλλουν τους βρόγχους), όσο και σε φλεγμονώδη διήθηση του βρογχικού τοιχώματος, με αποτέλεσμα αφ’ενός πάχυνση του τοιχώματος από οίδημα και διήθηση από φλεγμονώδη κύτταρα, και αφ’ετέρου απόφραξη του αυλού από βύσματα βλέννης.

Σύμφωνα με νεότερα επιδημιολογικά δεδομένα:

• το 8,6% του ελληνικού πληθυσμού πάσχει από άσθμα σήμερα, με συνεχή αυξητική τάση των δεικτών επίπτωσης  της νόσου κυρίως στη Νότια ηπειρωτική χώρα.
• Στην Ελλάδα σήμερα, εκτιμάται, ότι το 5% των ενηλίκων και το 11% των παιδιών πάσχουν από άσθμα, ενώ η συχνότητα φαίνεται να αυξάνεται με την ηλικία καθώς συνδέεται και με άλλες παθήσεις του αναπνευστικού συστήματος (πχ. Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια).

Τα βασικά συμπτώματα της νόσου είναι τα εξής :

• δύσπνοια
• βήχας
• συριγμός

Οι βασικές κατηγορίες του άσθματος είναι :

• Το εξωγενές άσθμα. Εμφανίζεται στην παιδική ηλικία και έχει σαν αιτία εξωγενείς αλλεργιογόνους παράγοντες, όπως η σκόνη, η γύρη, το τρίχωμα γάτας και τα οικιακά ακάρεα. Ακόμα μπορεί να εμφανιστεί και από τον κρύο αέρα ή τον καπνό του τσιγάρου.
• Το ενδογενές άσθμα. Η αιτία του είναι άγνωστη και έχει καλύτερη εξέλιξη από το εξωγενές. Το μεγαλύτερο ποσοστό παιδιών που πάσχουν από το ενδογενές άσθμα θεραπεύονται σταδιακά ή ακόμα και ζουν χωρίς να χρειάζονται ιατρική βοήθεια.

Παράλληλα , το άσθμα κατηγοριοποιείται ανάλογα με την ιδιότητά του σε :

‘Aσθμα μετά από άσκηση. Στη μορφή αυτή του άσθματος οι κρίσεις δύσπνοιας επέρχονται  μετά από άλλοτε άλλου βαθμού άσκηση

‘Eπαγγελματικό άσθμα. Η μορφή αυτή του άσθματος εμφανίζεται σε άτομα που έρχονται σε επαφή με διάφορες εισπνεόμενες ουσίες που σχετίζονται με το επαγγελματικό περιβάλλον (π.χ. αλεύρι σε αρτοποιούς, σκόνη ξύλου σε μαραγκούς, βαφές χρωμάτων σε βαφείς κ.λ.π.).
Nυχτερινό άσθμα. Χαρακτηριστικό της μορφής αυτής του άσθματος είναι ότι οι κρίσεις δύσπνοιας επέρχονται κατά την διάρκεια της νύκτας ή τις πρώτες πρωινές ώρες. Το νυκτερινό άσθμα παρουσιάζεται ιδιαίτερα σε ασθματικούς που δεν θεραπεύουν επαρκώς το άσθμα τους κατά την διάρκεια της ημέρας.

Η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη και η αλλαγή του κλίματος, αυξάνει τα περιστατικά άσθματος, επηρεάζοντας κυρίως τα βρέφη, τα παιδιά, τους ηλικιωμένους και άλλες ευαίσθητες πληθυσμιακές ομάδες.

Τα βασικότερα αίτια εμφάνισης άσθματος χωρίζονται σε αυτά που προκαλούν την εμφάνιση του άσθματος ως νόσου και σε αυτά που προκαλούν τα συμπτώματα του άσθματος. Κάποιοι από τους παράγοντες δρουν αμφίδρομα.

Ειδικότερα:

• γενετικοί παράγοντες π.χ. άτομα στην οικογένεια με άσθμα ή αλλεργίες

• περιβαλλοντικοί παράγοντες π.χ. αλλεργιογόνα ,καυσαέριο

Επιπρόσθετα :

• αλλεργίες από μύκητες, φυτά ή διάφορα φάρμακα και τροφές
• λοιμώξεις όπως π.χ. γρίπη, κρυολόγημα
• ψυχολογικοί παράγοντες π.χ. έντονη χαρά ή λύπη
• επαγγελματικοί παράγοντες π.χ. αναθυμιάσεις ή ρινίσματα ξύλου

Το βρογχικό άσθμα έχει αναστρέψιμο χαρακτήρα σε αντίθεση με άλλα πνευμονικά νοσήματα. Με την κατάλληλη όμως φαρμακευτική αγωγή και παρακολούθηση, το βρογχικό άσθμα μπορεί να ελεγχθεί, έτσι ώστε ο ασθενής να ζει μια φυσιολογική ζωή χωρίς συμπτώματα και χωρίς περιορισμό των δραστηριοτήτων του.

Τα φάρμακα για το άσθμα μπορούν να χωριστούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

• Τα φάρμακα που δίνονται για άμεση ανακούφιση
• Τα φάρμακα που χορηγούνται μακροχρόνια για ρύθμιση της νόσου, έλεγχο των συμπτωμάτων και αποφυγή μελλοντικών επιδεινώσεων.

Έτσι λοιπόν χρησιμοποιούνται :

• κορτικοστεροειδή
• βρογχοδιασταλτικά
• τροποποιητές λευκοτριένης
• σταθεροποιητές μαστοκυττάρων
• ανιτμουσκαρινικά-αντιχολινεργικά (ιπρατρόπιο, οξιτρόπιο και τιοτρόπιο)
• μεθυλοξανθίνες (θεοφυλλίνη και αμινοφυλλίνη)
• αντιισταμινικά
• ομαλιζουμάμπη.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την Ελληνική Εταιρεία Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας και την Ελληνική Πνευμονολογικά Εταιρεία Βρογχικό-άσθμα.

Κάθε χρόνο στις 28 Απριλίου γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία με πρωτοβουλία της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας ( ΔΟΕ) . Στόχος της συγκεκριμένης ημέρα είναι η επικέντρωση στην πρόληψη ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΔΟΕ :

• 000.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή από εργατικά ατυχήματα και επαγγελματικές ασθένειες, κάθε χρόνο, σε όλο τον κόσμο.
• Σε 270.000.000 υπολογίζονται τα εργατικά ατυχήματα και 160.000.000 τα περιστατικά επαγγελματικών ασθενειών.
• 000 εργαζόμενοι χάνουν τη ζωή τους από επικίνδυνες ουσίες (100.000 από άσβεστο).
• Ένας εργαζόμενος πεθαίνει κάθε 15 δευτερόλεπτα, 6.000 κάθε ημέρα.
• Το συνολικό κόστος των ατυχημάτων και ασθενειών ανέρχεται ετησίως στο 4% του ακαθάριστου παγκόσμιου προϊόντος

Η Παγκόσμια Ημέρα για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία  προέρχεται  από τη Διεθνή Ημέρα Μνήμης Εργατών, που γιορτάζεται την ίδια ημερομηνία από το 1984. Η 28η Απριλίου επιλέγει συμβολικά, επειδή την ημερομηνία αυτή του 1914 ψηφίσθηκε από την Καναδική Βουλή ο νόμος για την αποζημίωση των εργαζόμενων από εργατικά ατυχήματα.

Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (Οργανισμός του ΟΗΕ) καθιέρωσε την ημέρα αυτή από το 2001, προκειμένου να διευρύνει το περιεχόμενό της με την ιδέα της αειφόρου εργασίας. Μέρα αφύπνισης και αγώνα για ενεργοποίηση όλων των εμπλεκομένων φορέων και κυρίως των αρμόδιων οργάνων της πολιτείας που πρέπει επιτέλους να αναλάβουν πρωτοβουλίες και τις ευθύνες τους έναντι των εργαζόμενων για την εξασφαλίσει των συνθηκών ασφάλειας στην εργασία. Η 28η Απριλίου είναι μέρα μνήμης και τιμής για τα θύματα εργατικών ατυχημάτων και σοβαρών εργατικών τραυματισμών.

Είναι απαράδεκτο και ανεπίτρεπτο μια ευνομούμενη και σύγχρονη χώρα να ανέχεται την υπέρ-κερδοφορία σε βάρος της υγείας και ασφάλειας των εργαζόμενων. Απαιτείται άμεσα η ενεργοποίηση όλων των ελεγκτικών μηχανισμών και η ίδρυση φορέα ασφάλισης επαγγελματικού κίνδυνου, με σκοπό την πρόληψη αποκατάσταση αποζημίωση των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών. Τίποτα δεν αξίζει περισσότερο από την ανθρώπινη ζωή, το εργατικό ατύχημα είναι δυνατόν να το προλάβεις, όμως είναι αδύνατον να το κοστολογήσεις.

Η υγεία και ασφάλεια πρέπει να ριζώσει στη συνείδηση των εργαζόμενων, και σε συνεργασία με τις διευθύνσεις των εργοστασίων και επιχειρήσεων πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειες και τον αγώνα τους για να εξασφαλίσουν τις αναγκαίες συνθήκες υγείας και ασφάλειας στην εργασία και για το μηδενισμό των εργατικών ατυχημάτων.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας  http://www.elinyae.gr/ .

Η 25η Απριλίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας με πρωτοβουλία του ΟΗΕ και στόχο έχει την ανάδειξη των κινδύνων που αντιμετωπίζει ο σύγχρονο κόσμος από την ελονοσία, την πιο παλιά καταγεγραμμένη ασθένεια της ανθρωπότητας.

Η ελονοσία είναι λοιμώδης ασθένεια που προκαλείται από ένα γένος πλασμώδιου που αρχικά ονομάστηκε πλασμώδιο του Λαβεράν, από τον Γάλλο στρατιωτικό ιατρό Σαρλ Λουί Λαβεράν, που παρατήρησε πρώτος το 1880 την παρουσία αυτών των παρασίτων στο αίμα ασθενών που πέθαναν από ελονοσία.

Μεταδίδεται στον άνθρωπο από το θηλυκό κουνούπι του είδους Ανωφελές (Anopheles). Το όνομά της προέρχεται από τις λέξεις έλος και νόσος, καθώς είχε παρατηρηθεί ότι η νόσος ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη γύρω από ελώδεις περιοχές. Διεθνώς αποκαλείται malaria (από τις ιταλικές λέξεις: mal + aria = κακός αέρας) από την πεποίθηση που επικρατούσε κάποτε ότι η ασθένεια προκαλούταν από τον «κακό αέρα» κοντά στα έλη. Υπάρχουν 4 τύποι πλασμωδίων. Η πλειονότητα των περιπτώσεων μαλάριας οφείλονται στο πλασμώδιο falciparum που είναι το πιο επικίνδυνο και θανατηφόρο.

Οι αρχικές εκδηλώσεις της νόσου, κοινές σε όλα τα είδη της ελονοσίας, είναι παρόμοιες με τα συμπτώματα της γρίπης και μπορεί να μοιάζουν με άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως η σηψαιμία, η γαστρεντερίτιδα και ιογενείς παθήσεις. Η κλινική εικόνα μπορεί να περιλαμβάνει πονοκέφαλο, πυρετό, ρίγη, πόνο στις αρθρώσεις, εμέτους, αιμολυτική αναιμία, ίκτερο, αιμοσφαιρίνη στα ούρα, λεύκανση του αμφιβληστροειδούς και σπασμούς.

Κλασικό σύμπτωμα της ελονοσίας είναι η παροξυσμική εμφάνιση των συμπτωμάτων, με κυκλική εμφάνιση αιφνίδιας ψυχρότητας, ακολουθούμενη από ρίγος, πυρετό και εφίδρωση .

Η ελονοσία κατατάσσεται είτε σε «σοβαρή» είτε σε «ήπια» από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Θεωρείται σοβαρή όταν κάποιο από τα ακόλουθα κριτήρια είναι παρόν, αλλιώς θεωρείται ήπια.

• Διαταραχές της συνείδησης
• Σημαντική αδυναμία τέτοια ώστε το άτομο να μην είναι σε θέση να περπατήσει
• Αδυναμία να σιτιστεί ο ασθενής
• Δύο ή περισσότεροι σπασμοί
• Χαμηλή αρτηριακή πίεση (λιγότερο από 70mmHg σε ενήλικες και 50mmHg σε παιδιά)
• Αναπνευστικά προβλήματα
• Κυκλοφορική καταπληξία (shock)
• Νεφρική ανεπάρκειαή αιμοσφαιρίνη στα ούρα
• Αιμορραγία ή αιμοσφαιρίνημικρότερη από 50 g / L (5 g / dL)
• Πνευμονικό οίδημα
• Γλυκόζη αίματος κάτω από 2,2 mmol / L (40 mg / dL)
• Οξέωση ή επίπεδα γαλακτικού οξέος μεγαλύτερα από 5 mmol / L
• Επίπεδα παρασίτου στο αίμα μεγαλύτερα από 100.000 ανά μικρόλιτρο (μL) σε περιοχές χαμηλής έντασης μετάδοσης, ή 250.000 ανά μL σε περιοχές υψηλής έντασης μετάδοσης.

• Κάθε μέρα 3000 παιδιά πεθαίνουν από την ελονοσία.

• Το 1975, η Ευρώπη ανακηρύχθηκε ελεύθερη ελονοσίας, αλλά αργότερα η νόσος επανεμφανίσθη στον Καύκασο, σε χώρες της κεντρικής Ασίας και της Ρωσίας.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, WHO, για την ελονοσία, στο :

• Αφγανιστάν: Νέα κρούσματα 61.362 με αυξητική τάση σε σχέση με το 2013 το 8%. Από τον συνολικό πληθυσμό της χώρας 1 στους 4 είναι υψηλού κινδύνου μεταδοτικότητας και 2 στους 4 χαμηλής μεταδοτικότητας, το 24% ελεύθεροι (σσ δεν μπορούν να μεταδώσουν τον ιό).
• Μπαγκλαντές: Νέα κρούσματα 10.126 με αυξητική τάση (σχεδόν διπλάσια κρούσματα) σε σχέση με το 2013. Από τον συνολικό πληθυσμό της χώρας 3% είναι υψηλού κινδύνου μεταδοτικότητας και 8% χαμηλής, 90% ελεύθεροι.
• Πακιστάν: Νέα κρούσματα 275.149 με καθοδική τάση. Από τον συνολικό πληθυσμό της χώρας το 29% είναι υψηλού κινδύνου μεταδοτικότητας και 69% χαμηλής, ενώ το 2% είναι ελεύθεροι.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, ο αριθμός των περιστατικών ελονοσίας στην Ευρώπη υποχώρησε από 90.712 το 1995 σε μηδέν το 2015.

Η Ελλάδα ήταν ενδημική για την ελονοσία χώρα μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ‘60. Από το 1946 έως το 1960 εφαρμόστηκε εντατικό Εθνικό Πρόγραμμα Εκρίζωσης της νόσου. Η Ελλάδα θεωρείται «χώρα ελεύθερη ελονοσίας» από το 1974.
Συνολικά το 2016 έχουν δηλωθεί εξήντα πέντε κρούσματα ελονοσίας εκ των οποίων τα 61 έχουν χαρακτηριστεί εισαγόμενα, δηλαδή προσβλήθηκαν σε χώρα του εξωτερικού. Από τα 61 κρούσματα ελονοσίας, το 82%- δηλαδή τα 50- αφορούσαν μετανάστες από ενδημικές χώρες (43 από χώρες της Ινδικής Χερσονήσου και επτά από χώρες της Αφρικής.)

Θεωρείται υπαρκτός ο κίνδυνος εγχώριας μετάδοσης ελονοσίας και άλλων επικίνδυνων ασθενειών σε ευάλωτες περιοχές που υποδέχονται ή φιλοξενούν μετανάστες – πρόσφυγες από ενδημικές χώρες. Γι’αυτό απαιτούνται έγκαιρα να γίνουν ψεκασμοί και να ληφθούν τα μέτρα πρόληψης, ιδιαίτερα στα διάφορα σημεία που στεγάζονται μετανάστες – πρόσφυγες.

Θεραπεία

Η απλή ελονοσία μπορεί να θεραπευτεί με από του στόματος φαρμακευτική αγωγή. Η πιο αποτελεσματική θεραπεία για τη μόλυνση από το P. Falciparum είναι η χρήση της αρτεμισινίνης σε συνδυασμό με άλλα ανθελονοσιακά (γνωστή ως θεραπεία συνδυασμού αρτεμισινίνης, ή ACT ), η οποία μειώνει την αντίσταση σε κάθε μεμονωμένο συστατικό του φαρμάκου. Τα επιπρόσθετα αυτά ανθελονοσιακά περιλαμβάνουν την αμοδιακίνη, τη λουμεφαντρίνη, μεφλοκίνη ή σουλφαδοξίνη/πυριμεθαμίνη. Άλλος προτεινόμενος συνδυασμός είναι η διυδροαρτεμισινίνη και η πιπερακίνη. Το ACT είναι περίπου 90% αποτελεσματικό, όταν χρησιμοποιείται για να θεραπεύσει την απλή ελονοσία. Για τη θεραπεία της ελονοσίας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ο ΠΟΥ προτείνει τη χρήση κινίνης συν κλυνδαμυκίνης νωρίς στην εγκυμοσύνη (πρώτο τρίμηνο) και το ACT  στα τελευταία στάδια (δεύτερο και τρίτο τρίμηνο).

Προτεινόμενη θεραπεία για σοβαρή ελονοσία είναι η ενδοφλέβια χρήση των ανθελονοσιακών φαρμάκων. Για σοβαρή ελονοσία, το αρτεσουνικό είναι πιο ισχυρό από την κινίνη και στα παιδιά και στους ενήλικες. Η θεραπεία για σοβαρή ελονοσία περιλαμβάνει υποστηρικτικά μέτρα τα οποία εφαρμόζονται καλύτερα στη μονάδα εντατικής θεραπείας. Αυτό περιλαμβάνει τη διαχείριση υψηλών πυρετών και τις κρίσεις που μπορεί να προκύψουν από αυτό. Επίσης περιλαμβάνει την παρακολούθηση της προσπάθειας ρηχής αναπνοής, χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα καθώς και χαμηλά επίπεδα καλίου στο αίμα.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε το Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων http://www.keelpno.gr/.